Vandale zegt het volgende over het woord compost;

com·post (het/de; o en m; meervoud: composten)

1. meststof uit plantaardig afval

Vandale.nl

Bij composteren zijn we bezig met de meststof uit het plantaardig afval te halen. Simpel gezegd we maken van GFT-afval nieuwe voeding voor de bodem en daarmee ook voor de planten.

Hoe werkt compostering?

Bij compostering zijn er verschillende processen die gezamenlijk bijdragen aan het omzetten van gft-‘afval’ naar nieuwe voeding. Ik schrijf afval expres tussen haakjes, omdat het in mijn ogen geen afval is. Het is een bruikbare stof net zoals katoen dat is, wanneer je een T-shirt wil maken. Zo kan je van GFT-afval nieuwe voeding voor de bodem/planten maken.

Verschillende processen;

Warmte:
Bij alle vormen van composteren speelt warmte een factor in het proces. Afhankelijk van de vorm is de temperatuur hoger (belangrijker) bij het proces dan bij de andere vorm. Zo is de temperatuur in een gesloten composthoop ( bijvoorbeeld een compostton) wel 50-60 graden Celsius. De warmte zorgt ervoor dat het verteringsproces sneller gaat. Hierdoor kan het proces van gft-afval naar compost soms binnen 6 weken klaar zijn in een grote berg afval. Dan spreken we over 1 kubieke meter (1 meter breed, 1 meter hoog en 1 meter diep). Dat is voor de meeste mensen veel te veel. Dat red je alleen op een grote moestuin of als je samen met andere gezinnen je gft verzamelt. Vandaar zie je de systemen die met voornamelijk warmte werken amper in en om het huis. In en om het huis maken we vooral gebruik van wormen, bacteriën en schimmels.

Wormen/bacteriën en schimmels:
Het bodemleven speelt zowel thuis als buiten op de volle grond een belangrijke rol. Wanneer we thuis composteren dan kopen we meestal een starterset. Hierin zitten de benodigde organismes al die we nodig hebben.

Om het proces te versnellen kunnen we compostwormen toevoegen (bijvoorbeeld in een compostbak of wormenhotel). Naast wormen kunnen we ook microben toevoegen (bij Bokashi). Beide methoden zorgen ervoor dat het proces van omzetten van ‘afval’ naar compost wordt versneld. LET OP: je kan ze niet beide tegelijk toepassen in een bak. De wormen hebben zuurstof nodig, terwijl microben in een gesloten bak gehouden moeten worden.

Zonder deze organismen is het onmogelijk om op een natuurlijke manier compost te maken. Je kan het vergelijken met het leven in jouw buik/darmen. Doordat daar heel veel kleine beestjes leven, kunnen we eten omzetten in voeding waar wij als mens iets mee kunnen.

(Lucht)vochtigheid:
De (lucht)vochtigheid zorgt ervoor dat de kleine beestjes, en de wormen, het naar hun zin hebben. Als het te droog is dan sterven ze en als het te nat is dan vluchten ze. In beide gevallen stopt het proces en gaat het stinken. Een systeem werkt alleen wanneer alles in balans is. Vandaar moet je ook letten op wat je toevoegt.

Samenstelling materiaal:
In het volgende stuk laat ik Bokashi buiten beschouwing, dit omdat het een ander proces is. Het is namelijk fermentatie en daarbij is de samenstelling van het aangeboden afval minder belangrijk.

In een compostbak is het verstandig om te werken in laagjes. Je begint met een laagje dat luchtig is en daarna komt er een laag gft-afval op. Daarna weer een laag dat vocht absorbeert en tegelijkertijd structuur en lucht geeft aan het eindproduct. Deze lagen wissel je om, wil je hier meer over weten? Klik dan hier; hoe start je een compostbak / wormentoren?

Hoe lang duurt compostering?

Afhankelijk van het gekozen systeem kan het omzetten van gft-afval naar compost ongeveer 4 weken tot 9 maanden duren. JA, een enorm verschil. Bokashi is de snelste methode en is al klaar na vier weken. Kanttekening; Bokashi is geen compostering maar fermentatie.

Een wormenhotel of wormenbak duurt ongeveer 3-4 maanden voordat het proces volledig is afgerond en je bruikbare compost hebt.

Bij een composthoop duurt het ongeveer 4-9 maanden. Dit is erg afhankelijk van het toegevoegde afval, de grote waarin het afval klein aangeboden wordt, de plek waar de hoop staat/ligt en nog meer factoren.

Aan de slag met composteren

Voordat we zelf aan de slag kunnen gaan met composteren. Is het tijd om eerst wat informatie te lezen over de verschillende soorten van composteren.

Hieronder zal ik in het kort alvast aangeven welke soorten er zijn;

Wormenbak / Wormenhotel
Compostvat
Composthoop
Compostmolen
Bokashi

De volgende stap:

Nu we dit allemaal weten is het tijd voor de volgende stap. In stap 2 gaan we het hebben over de verschillende manieren van composteren.